Παρασκευή 10 Μαΐου 2013


"Η ζωή των παιδιών σε άλλες εποχές."
Ένα πλάνο διδασκαλίας για την παιδική ηλικία στην αρχαιότητα.
Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Πρότερες γνώσεις και αναπαραστάσεις των παιδιών για το θέμα: Αντίληψη της έννοιας του παρελθόντος και, μάλιστα, του μακρινού μη βιωμένου παρελθόντος. Γενικές εκφράσεις για το χρόνο: «τα παλιά χρόνια», «τα πολύ παλιά χρόνια», «τα αρχαία χρόνια».

Γενικοί στόχοι της εκπαιδευτικής προσέγγισης και η σύνδεσή τους με το αναλυτικό πρόγραμμα:
Τα παιδιά του νηπιαγωγείου:
-Να έρθουν σε επαφή με τον τρόπο ζωής και τις καθημερινές συνήθειες παιδιών από άλλες εποχές (μελέτη περιβάλλοντος, χρονικές έννοιες).
-Να έρθουν σε επαφή με μακρινές ιστορικές περιόδους, όπως η εποχής της αρχαιότητας (μελέτη περιβάλλοντος, ιστορικές έννοιες).
-Να παίξουν ομαδικά παιχνίδια εμπνευσμένα από παιχνίδια από την αρχαιότητα (ψυχοκινητικές δραστηριότητες).
-Να διερευνήσουν αντικείμενα καθημερινής ζωής που χρησιμοποιούσαν τα παιδιά στην εποχή της αρχαιότητας (μελέτη περιβάλλοντος, προσέγγιση του ιστορικού χρόνου με τη χρήση πηγών).
-Να διατυπώνουν τις ιδέες τους και τις αντιλήψεις τους για τον τρόπο ζωής των παιδιών σε άλλες εποχές με τη δημιουργία δικών τους αφηγήσεων (γλώσσα, μελέτη περιβάλλοντος).

Υλικά και Μέσα: Το βιβλίο Κροντηρά, Λ. (2002). Ελάτε να παίξουμε στο χρόνο. Αθήνα: Φυτράκης.

Μεθοδολογία: Παρατήρηση οπτικών ντοκουμέντων (φωτογραφιών αντικειμένων καθημερινής ζωής). Ομαδικά παιχνίδια. Δημιουργία αφηγήσεων με τη μέθοδο της δημιουργικής γραφής.

Δραστηριότητα 1η:
Τα παιδιά παρατηρούν τις φωτογραφίες μουσειακών αντικειμένων (ένα θήλαστρο, μία πήλινη κουδουνίστρα, μία πήλινη κούκλα). Διατυπώνουν ερωτήσεις για να διερευνήσουν καλύτερα τα αντικείμενα. Στη συνέχεια τους δίνονται πληροφορίες σχετικά με την εποχή των αντικειμένων, τη χρήση, το υλικό τους, τον τρόπο κατασκευής, τη σχέση με την καθημερινή ζωή των παιδιών. Επίσης, παρατηρούν φωτογραφία αρχαίου αγγείου που αναπαριστά σκηνές από την εκπαίδευση στην αρχαία Ελλάδα. Συζητούν ομοιότητες και διαφορές και κάνουν συγκρίσεις με τη σύγχρονη ζωή και το δικό τους τρόπο ζωής.

Δραστηριότητα 2η:
Τα παιδιά γνωρίζουν ομαδικά παιχνίδια από την αρχαιότητα. Εξηγούνται οι κανόνες με τους οποίους παίζονται. Παρατηρούν εάν κάποια παιχνίδια παίζονται ακόμη και σήμερα (για παράδειγμα η τυφλόμυγα). Επιλέγουν παιχνίδια που μπορούν να παίξουν στην αυλή του σχολείου.
Τα παιδιά επέλεξαν την Ακινητίδα και την έπαιξαν στην αυλή του σχολείου. Πρόκειται για παιχνίδι που θυμίζει την αρχαία ελληνική πάλη. Παίζεται σε ζευγάρια. Τα παιδιά πιάνονται από τους ώμους και ασκούν δύναμη με σκοπό να ωθήσουν τον αντίπαλό τους στο έδαφος. Ορίζεται ο χρόνος του παιχνιδιού για κάθε ζευγάρι. Στην περίπτωση του δικού μας παιχνιδιού κάθε ζευγάρι έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει τις δυνάμεις του για τρία λεπτά της ώρας τα οποία μετρούσαμε με ειδική κλεψύδρα από άμμο.

Δραστηριότητα 3η:
Τα παιδιά δημιούργησαν τη δική τους αφήγηση σχετικά με μία φανταστική πολιτεία στην αρχαιότητα και τον τρόπο ζωής των παιδιών σ’ αυτήν. Ξεκίνησε ένα παιδί την αφήγηση και τα άλλα συμπλήρωναν από μία λέξη ή μία φράση μέχρι να ολοκληρωθεί η ιστορία τους.

Η αφήγηση.
«Η Αρχαιοτοπία»
Μια φορά κι έναν καιρό, δηλαδή στα αρχαία χρόνια υπήρχε μία φανταστική πολιτεία που την έλεγαν Αρχαιοτοπία. Τα παιδιά αυτής της πόλης είχαν τη μαμά τους για να τα μεγαλώνει και μια άλλη κυρία (τροφό). Τα σπίτια τους ήταν χαμηλά και όταν ήταν καλός καιρός τα παιδιά βγαίναν έξω και έπαιζαν την ακινητίδα. Έπαιζαν τυφλόμυγα που μπορεί να την έλεγαν μύγα ενοχλητική, μύγα φοβερή, μύγα χρυσή , χρυσόμυγα, αλλά, τελικά, την έλεγαν μύγα «χαλκή». Το σχολείο τους ήταν στο σπίτι των δασκάλων. Είχαν τρεις δασκάλους, τον κιθαριστή που τους μάθαινε μουσική, τον γυμναστή, τον γραμματιστή που τους μάθαινε να γράφουν και να διαβάζουν. Είχαν και τον παιδαγωγό. Ο παιδαγωγός είχε μία μαγγούρα και όταν το παιδί δεν πρόσεχε τον δάσκαλο το μάλωνε. Οι κούκλες τους ήταν πήλινες. Και όλα τα παιχνίδια ήταν από πηλό και τα μπιμπερό ήταν από πηλό. Τα παιδιά της Αρχαιοτοπίας είχαν πολλά όνειρα. Ένα τους όνειρο ήταν να μην έχουν μόνο πράγματα από πηλό, αλλά και από άλλα υλικά όπως σίδερο και χαρτί. Μάλλον, ονειρεύονταν να μην υπήρχε πόλεμος, να υπήρχε ειρήνη. Τα παιδιά της Αρχαιοτοπίας ονειρεύονταν να μάθουν πολλά γράμματα για να γίνουν καλοί άνθρωποι, δηλαδή ονειρεύονταν να γίνουν σοφοί άνθρωποι σαν την Κουκουβάγια τη Σοφία, τη φίλη της θεάς Αθηνάς. Και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.